Wat is theine

Wat is theine? 

Theïne is een werkzame stof die onder meer in vele theesoorten is terug te vinden. Theïne staat ook wel bekend onder vergelijkbare termen zoals cafeïne, coffeïne, matheïne/mateïne of guaranine. Deze stof wordt omschreven als mild psychoactief en werkt stimulerend. Anders gezegd, je blijft er fris en wakker van. Sommige mensen hebben zelfs moeite om in slaap te komen als ze koffie of thee hebben gedronken net voor het slapen gaan. Behalve in thee is dit ‘middel’ van nature terug te vinden in bijvoorbeeld koffiebonen, mate (ook wel chimarrão, cimarrón of paraguaythee geheten), guaraná (Zuid-Amerikaanse vrucht) en cacaobonen. In dit artikel gebruiken we alas omschrijving voor deze stof gemakshalve de term theïne. Daarnaast wordt het werkzame bestandsdeel vaker toegevoegd aan bijvoorbeeld frisdranken zoals cola en energydrinks. Het komt ook soms voor in medicatie zoals pijnstillers (bijvoorbeeld paracetamol).

Werking

De stof wordt uit de plant camillia sinensis gehaald door de bladeren te laten trekken in het water, waarna binnen ongeveer 30 seconden de theïne vrijkomt. Dat is handig om te weten. Wil je liever geen theïne in je thee? Haal het theezakje dan na 30 seconden uit het water en gooi de thee weg. Pak dan nieuw heet water en doe het theezakje terug. Dan heb je namelijk theïnevrije thee. Theïne heeft een stimulerende, opwekkende werking. Dit treedt meestal binnen een half uur tot een uur na consumptie in en werkt gedurende een periode van ongeveer vijf uur. Dit kennen we vooral van koffie (cafeïne), maar ook in veel soorten thee is deze natuurlijke toevoeging terug te vinden. De werkzame stof wordt in een periode van bijna 5 uur voor 50% afgebroken in het lichaam. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit proces sneller gaat bij rokers en langzamer gaat bij zwangere vrouwen.
 
Het middel wordt ook omschreven als prestatie bevorderend. Het heeft tot 2004 zelfs op de dopinglijst gestaan van de Olympische Spelen. Door geaccepteerd gebruik in onder meer koffie en thee bleek het te lastig om dit goed te reguleren en meten en is het ingrediënt uiteindelijk van de lijst verwijderd. Daarnaast heeft het ingrediënt invloed op de werking van de stofwisseling en wordt daarom regelmatig gebruikt in artikelen die de vetverbranding stimuleren. Verder is theïne ook goed voor het zenuwstelsel, de ademhaling en de hartslag. Hierbij geldt altijd het aandachtspunt dat gematigd gebruik wordt aangeraden. Bij overmatig gebruik kan de stoelgang worden versneld.  

Structureel gebruik 

Bij structureel gebruik neemt de werking stapsgewijs af. Er is dan sprake van gewenning of zelfs een gematigde vorm van verslaving. Dit kan intreden bij mensen die gewend zijn om op het werk veel koffie of thee te drinken. Ook komt het vaker voor bij mensen (veelal kinderen) die veel cola en energiedranken tot zich nemen. Energiedranken worden, ook door het zeer hoge suikergehalte, daarom sterk afgeraden voor kinderen. Wanneer wordt gestopt met de structurele inname van theïne/cafeïne houdende dranken dan bestaat de kans op ontwenningsverschijnselen, zoals hoofdpijn, lage bloeddruk, vermoeidheid en een onrustig gevoel. De verschijnselen verdwijnen gemiddeld na 1,5 week. In ernstige gevallen kan het langer duren, tot zelfs enkele maanden.

Geschiedenis 

Theïne wordt volgens historici al gebruikt sinds de prehistorie (het stenen tijdperk). Heel vroeger werd namelijk vaak gekauwd op natuurlijke producten, zoals bladeren, schors en zaden om zo de benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Men constateerde dat de inname van theebladeren meer energie gaf en een scherper bewustzijn. Later werd ontdekt dat dit ook het geval was als de bladeren in warm water werden gelegd en daarna als aftreksel werden gedronken. Zo werd dus al in de oudheid het eerste afgeleide van thee gedronken. Pas veel later, in de 19e eeuw, verdiepte men zich in de structuur van theïne. Onderzoeker Hermann Emil Fischer ontving hiervoor zelfs een nobelprijs. 

Is theine slecht voor je?

Concluderend kunnen we zeggen thee met theine goed voor je is om meerdere redenen. Het wordt door het Voedingscentrum geadviseerd om drie koppen thee (met theine) te drinken. Denk hierbij aan groene of zwarte thee. Wil je de bloeddruk verlagen, dan is het mogelijk het aantal op te hogen naar vijf. Wil je toch graag thee blijven drinken, ook na de 3 of 5 koppen? Kies dan voor theesoorten zonder theine. 

Wat is thee zonder theine

Niet in alle theesoorten zit theïne. Voorbeelden hiervan zijn kruidenthee en rooibosthee. Ook verschilt de hoeveelheid per drank. Zo is de hoeveelheid in witte thee een stuk lager dan in bijvoorbeeld zwarte thee en groene thee. Ter vergelijking hieronder enkele voorbeelden:
 
Filterkoffie: 88 milligram per kop (125 ml)
Espresso: 65 milligram per kopje (50 ml)
Decaf: 3 milligram per kop (125 ml)
Zwarte thee: 38 milligram per kop (125 ml)
Groene thee: 19 milligram per kop (125 ml)
Witte thee: 10 milligram per kop (125 ml)
Cola: 18 milligram per glas (180 ml)
IJsthee: 16 milligram per glas (180 ml)
Energiedrank 75 milligram per blikje (250 ml)
 
Bovenstaande cijfers zijn indicatief en kunnen per product en merk verschillen.
 

Voor dit artikel is mede gebruik gemaakt van bronnen zoals Wikipedia en Theeliefhebbers.nl
 

Gerelateerde producten